Het Hoogheemraadschap van Rijnland is verantwoordelijk voor de waterkwaliteit in de Reeuwijkse plassen. Daarvoor zijn vanaf 2011 verschillende maatregelen uitgevoerd, zoals de aanleg van 18 kilometer natuurvriendelijke oevers. Na een inventarisatie in 2024 en 2025 gaat Rijnland de oevers nu slimmer onderhouden.

Wat zijn natuurvriendelijke oevers?

Natuurvriendelijke oevers bieden een leefgebied voor waterplanten, oeverplanten, vis en macrofauna. Dit leefgebied ontstaat door een geleidelijke aflopende oever, van land naar water.

Wie doet het onderhoud?

Rijnland doet sinds het aanleggen van de natuurvriendelijke oevers grotendeels het beheer en onderhoud van deze natuurvriendelijke oevers. Rijnland doet het onderhoud van de oever en tot een meter het perceel op. In 2011 zijn hiervoor overeenkomsten gesloten met de eigenaren van grond langs de natuurvriendelijke oevers.

Hoe ziet het onderhoud eruit?

Rijnland heeft vanaf 2011 langs de natuurvriendelijke oevers het riet gemaaid en het opschot van bomen (jonge scheuten of uitlopers uit de stam) uit de oever verwijderd. Dat deden we in het begin elk jaar. Waarbij elk jaar een deel van de planten gemaaid werd en een deel bleef staan.

De afgelopen jaren is Rijnland overgegaan van jaarlijks maaien naar een ‘Plan, Do, Check, Act’ werkwijze. Dit betekent dat we jaarlijks ter plekke kijken wat er aan onderhoud nodig is, zodat de oevers zo goed mogelijk kunnen groeien. Hierbij worden alle natuurvriendelijke oevers aangelegd door Rijnland in de Reeuwijkse plassen bekeken en beoordeeld. Het kan zijn dat onderhoud aan een natuurvriendelijke oever niet elk jaar nodig is, omdat dit beter is voor de kwaliteit van de oever. Rijnland voert in dat geval één of meerdere jaren geen onderhoud uit aan een oever.

Na het uitvoeren van het onderhoud, checken we of de uitvoering goed is gegaan. Hier passen we vervolgens de plannen voor het beheer voor de volgende jaren op aan. Op deze manier kunnen we het onderhoud aan de oevers slimmer en beter uitvoeren.

Wel of niet behouden van natuurvriendelijke oevers

Tijdens de ronde langs de oevers is gekeken of de natuurvriendelijke oevers goed zijn gegroeid. Uit de inventarisatie van 2024 en 2025 komt naar voren dat het overgrote deel van de oevers goed is ontwikkeld en zo een positieve bijdrage levert aan de waterkwaliteit en biodiversiteit. De meeste natuurvriendelijke oevers zijn dus goed geslaagd!

Een aantal natuurvriendelijke oevers is niet of niet goed ontwikkeld, meestal door teveel schaduw van bomen op het naastgelegen perceel. Verder zijn een aantal natuurvriendelijke oevers geheel dichtgegroeid tot aan de vooroever. Dat is niet per se een slecht teken, maar de oever heeft dan geen functie meer voor bijvoorbeeld vis om in te kunnen paaien. Deze oevers moeten dus weer deels vrij gemaakt worden van planten, zodat er weer water achter de vooroever/palenrij komt te staan. Op basis van deze inventarisatie kijken we welke oevers we behouden en welke oevers we kunnen herstellen. Een enkele oever behouden we niet.

Nieuwe overeenkomsten met grondeigenaren

Met de eigenaren van de grond langs de natuurvriendelijke oevers zijn vanaf 2011 overeenkomsten gesloten. Deze overeenkomsten liggen er nu ongeveer 15 jaar. Omdat de overeenkomsten niet allemaal hetzelfde zijn, en er nieuwe eigenaren zijn, willen we graag alle overeenkomsten vernieuwen. In 2026 benadert Rijnland alle grondeigenaren hiervoor.